6 Minuty
Wstęp: inwestycja kluczowa, ale z problemami
Budowa drogi ekspresowej S19, która ma tworzyć polski odcinek międzynarodowego korytarza Via Carpatia, napotkała w ostatnich miesiącach na poważne komplikacje administracyjne. Trasa S19 ma istotne znaczenie dla rozwoju wschodniej Polski, poprawy warunków podróżowania samochodem czy efektywności transportu ciężarowego, jednak część planowanych odcinków utknęła na etapie decyzji środowiskowych. Opóźnienia w dokumentacji i odwołania od decyzji wydłużają harmonogramy, co może przesunąć ukończenie niektórych fragmentów nawet do 2031 r.
Gdzie są największe przeszkody?
Największe trudności dotyczą trzech odcinków na południe od Białegostoku, łącznie ponad 53 km, które czekają na prawomocne decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach. Chodzi o fragmenty:
- Choroszcz – Białystok Księżyno (16,6 km),
- Białystok Księżyno – Białystok Południe (21,6 km),
- Białystok Południe – Deniski (około 15–15,1 km).
Wszystkie te odcinki uzyskały decyzje środowiskowe w lipcu 2023 r., jednak zostały zaskarżone i obecnie są przedmiotem postępowań odwoławczych w Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. W efekcie poprzednie kontrakty zostały rozwiązane, a nowe terminy przetargów i podpisania umów przesuwają się na lata 2026–2027, co z kolei może skutkować ukończeniem prac dopiero w 2031 r.
Postęp prac: które fragmenty są już w budowie?
Mimo problemów z decyzjami środowiskowymi kilka odcinków S19 jest już w zaawansowanej realizacji lub blisko oddania do ruchu. Przykłady:
- Deniski – Haćki (6,5 km) – kontrakt z konsorcjum Unibep, Budrex, Value Engineering (wartość 305 415 152 zł). Wykonawca otrzymał decyzję ZRID we wrześniu 2024 r. i rozpoczął prace; planowane zakończenie: październik 2026 r.
- Haćki – węzeł Bielsk Podlaski Zachód (11,2 km) – wykonawca Budimex, umowa z września 2021 r. (325 986 900 zł). ZRID wydane w sierpniu 2023 r.; planowane oddanie: październik 2025 r.
- Węzeł Bielsk Podlaski Zachód – węzeł Boćki (12,2 km) – Strabag, umowa październik 2021 r. (309 350 184 zł). ZRID: październik 2023 r.; planowane zakończenie: październik 2025 r.
- Boćki – Malewic (15,9 km) – Strabag, umowa z września 2021 r. (343 584 035 zł); ZRID październik 2023 r.; oddanie planowane w pierwszej połowie 2026 r.
- Malewice – Chlebczyn (25,1 km) – wykonawca turecki, umowa październik 2021 r. (665 210 000 zł); ZRID styczeń 2024 r.; zakończenie planowane na pierwszą połowę 2026 r.
Terminy i perspektywy dla odcinków przy granicy z lubelskim
Na odcinku od granicy województwa podlaskiego do węzła Łosice (17,2 km) oraz od węzła Łosice do granicy woj. lubelskiego (14,5 km) w październiku 2024 r. wydano decyzje środowiskowe, jednak nie są one prawomocne z powodu odwołań. Plan przetargów przewiduje wybór wykonawców do końca 2025 r., podpisanie umów w połowie 2026 r., a realizację tych fragmentów w latach 2028–2030.
Dlaczego Via Carpatia jest ważna dla kierowców i rynku motoryzacyjnego?
Droga S19 w ciągu Via Carpatia to nie tylko korzyści komunikacyjne: skrócenie czasu przejazdu, lepsze warunki dla transportu ciężarowego i niższe koszty logistyczne. To także wpływ na rynek motoryzacyjny: lepsza infrastruktura przyciąga inwestycje motoryzacyjne i logistyczne, zwiększa popyt na auta dostawcze i ciężarówki oraz wpływa na rozwój sieci punktów serwisowych i ładowarek dla samochodów elektrycznych.
Prędkość, bezpieczeństwo i parametry drogi
Drogi ekspresowe klasy S w Polsce są projektowane zwykle jako dwujezdniowe trasy 2x2 z poboczem i pasem awaryjnym, dopuszczalną prędkością 120 km/h i konstrukcją nawierzchni przystosowaną do ruchu ciężkich pojazdów. Parametry te wpływają na komfort podróży samochodem osobowym, ciężarowym oraz na zużycie paliwa i emisję CO2. Z punktu widzenia inżynierii ruchu ważne są także bezpieczne węzły, przejścia dla zwierząt, systemy odwodnienia i odcinki z barierami energochłonnymi.
Wpływ na eksploatację pojazdów (specyfikacje i użytkowanie)
Dla kierowców samochodów osobowych i flot transportowych nowe odcinki S19 będą oznaczały niższe zużycie paliwa przy wyższej średniej prędkości jazdy oraz mniejsze ryzyko kolizji związanych z ruchem lokalnym. Dla właścicieli samochodów elektrycznych istotne będzie planowanie korytarza ładowania: nowe stacje DC przy węzłach i stacjach paliw skrócą dystans pomiędzy punktami ładowania i poprawią zasięg operacyjny EV w regionie.
Porównania: S19 vs inne trasy krajowe
W porównaniu do istniejących korytarzy takich jak S8 czy A1, S19 ma strategiczne znaczenie dla osi północ–południe i dla połączeń z krajami bałkańskimi. Chociaż S8 i A1 obsługują duży ruch tranzytowy i pasażerski, S19 ma potencjał, by odciążyć lokalne drogi i zwiększyć przepustowość wschodnich regionów Polski. Z punktu widzenia inwestora i kierowcy, stabilność harmonogramu i pewność realizacji są jednak kluczowe, aby przewidywane efekty makroekonomiczne mogły się ujawnić.
Aspekty ekonomiczne i rynek przewozów
Poprawa dostępności drogowej zwykle zwiększa atrakcyjność regionalnego rynku nieruchomości, przemysłu i centrów logistycznych. S19 ma szansę skrócić czas przejazdu transportu ciężarowego między Białymstokiem a granicą z lubelskim, co obniży koszty transportu ładunków i poprawi konkurencyjność firm transportowych. Z drugiej strony opóźnienia w budowie wpływają negatywnie na harmonogramy inwestycyjne i planowane lokalizacje magazynów czy hubów dystrybucyjnych.
Co dalej? Ryzyka i możliwe scenariusze
Głównym ryzykiem pozostają odwołania od decyzji środowiskowych. Jeśli postępowania przed GDOŚ potrwają długo, terminy przetargów i podpisania nowych umów będą przesuwane, co wpływa na daty oddania do ruchu. Scenariusz optymistyczny zakłada wyjaśnienie odwołań i ogłoszenie przetargów w zapowiadanych terminach (koniec 2025 – połowa 2026), natomiast pesymistyczny przewiduje dalsze opóźnienia i przesunięcie realizacji na lata po 2030.
Podsumowanie dla kierowców i branży motoryzacyjnej
Dla entuzjastów motoryzacji, flot i branży transportowej kluczowe jest monitorowanie postępów formalnych i przetargowych. S19 to strategiczna inwestycja, która poprawi komfort jazdy, efektywność przewozów i bezpieczeństwo ruchu. Jednak aby osiągnąć pełne korzyści, potrzebna jest stabilność decyzji administracyjnych i konsekwentna realizacja umów z wykonawcami. Dla użytkowników dróg oznacza to nadzieję na szybsze i bardziej komfortowe połączenia w przyszłości — pod warunkiem, że przeszkody administracyjne zostaną rozwiązane.
Źródło: auto-swiat
Komentarze